অসম ইতিহাসৰ আদিযুগৰ তাম্ৰ আৰু শিলালিপিৰ তালিকাd E Vvu RD12qCcg H F OmNmt Mdt
ইতিহাস ৰচনাৰ সমল হিচাপে তাম্ৰ আৰু শিলালিপি সমূহৰ গুৰুত্ব আছে। অসমত বৰ্তমানলৈ উনছল্লিছখন লিপি আৱিষ্কৃত হৈছে। এই তালিকাত উদ্ধাৰ হোৱা শিলা আৰু তাম্ৰলিপিসমূহৰ তালিকা কৰি ৰখা হৈছে।[1]
| # | জাৰিকৰা শাসক | লিপিৰ নাম | সময় | উদ্ধাৰ হোৱা স্থান |
|---|---|---|---|---|
| ১ | সুৰেন্দ্ৰবৰ্মন | উমাচল শৈল শাসন | খৃ: পঞ্চম শতিকা | নীলাচল পাহাৰ, গুৱাহাটী |
| ২ | বসুন্ধৰবৰ্মন | নগাজৰী খনিকৰ গাঁৱ পাষাণ লিপি (প্ৰথম খণ্ড) | খৃ: পঞ্চম শতিকা | গোলাঘাট জিলাৰ সৰু পথাৰৰ খনিকৰ গাঁও |
| ৩ | বসুন্ধৰ বৰ্মণ | নগাজৰী খনিকৰ গাঁও পাষাণ লিপি (দ্বিতীয় খণ্ড) | খৃ: পঞ্চম শতিকা | গোলাঘাট জিলাৰ সৰু পথাৰৰ খনিকৰ গাঁও |
| ৪ | শ্ৰীৰত্নবৰ্মণ | আলিছিগা-টেঙানি পাষাণ লিপি | খৃ: পঞ্চম শতিকা | আলিছিগা টেঙনি, বৰপথাৰ |
| ৫ | বসুন্ধৰ বৰ্মন | আলিছিগা-টেঙানি মাটিৰ মোহৰ | খৃ: পঞ্চম শতিকা | আলিছিগা টেঙনি, বৰপথাৰ |
| ৬ | ভূতিবৰ্মন | বৰগংগা শৈল শাসন | খৃ: ষষ্ঠ শতিকা | বৰগংগা নদী, নগাঁৱৰ ডবকাৰপৰা ২৮ কিমি উত্তৰ-পূবে |
| ৭ | ভাস্কৰ বৰ্মণ | ডুবি তাম্ৰশাসন আৰু ছিল | খৃ: সপ্তম শতিকা | বৰপেটা জিলাৰ ডুবি গাঁও, পাঠশালা ৰেল ষ্টেচনৰপৰা ৫ কিমি আঁতৰত |
| ৮ | ভাস্কৰবৰ্মণ | নিধানপুৰ তাম্ৰশাসন | খৃ: সপ্তম শতিকা | চিলেট জিলাৰ বনিয় বজাৰ থানাৰ নিধানপুৰ গাঁও, বাংলাদেশ |
| ৯ | ভাস্কৰবৰ্মণ | নালন্দা মাটিৰ মোহৰ | খৃ: সপ্তম শতিকা | নালন্দা, (site no. 1) বৌদ্ধবিহাৰ ১ নং |
| ১০ | ৰজাৰ নাম উল্লেখ নাই | দেওপানী বিষ্ণুমূৰ্তি লিপি | খৃ: অষ্টম শতিকা | দেওপানী, গোলাঘাট জিলা |
| ১১ | শ্ৰীজীৱৰা | শংকৰ-নাৰায়ণ মূৰ্তি লিপি | খৃ: অষ্টম শতিকা | দেওপানী, গোলাঘাট জিলা |
| ১২ | শ্ৰীজীৱৰা | কৃষ্ণ-দুৰ্গা পাষান মূৰ্তি লিপি | খৃ: অষ্টম শতিকা | কাছমাৰি পথাৰৰ বিশ্ৰামপুৰ |
| ১৩ | দীঘলেখবৰ্মন | হৰি-হৰ মূৰ্তি লিপি | খৃ: অষ্টম শতিকা | দেওপানী, গোলাঘাট জিলা |
| ১৪ | শ্ৰীকুমাৰ | তাম্ৰ ঘণ্টা লিপি | খৃ: অষ্টম শতিকা | গুৱাহাটী |
| ১৫ | শ্ৰীজীৱৰজা | নগাঁও খণ্ডিত তাম্ৰ শাসন | খৃ: অষ্টম শতিকা | নগাঁও |
| ১৬ | হৰ্জৰ বৰ্মণ | তেজপুৰ শৈল শাসন | ৫১০ গুপ্তাব্দ (=৮১০ খৃষ্টাব্দ) | তেজপুৰ |
| ১৭ | হৰ্জৰবৰ্মণ | হয়ুণ্ঠাল তাম্ৰ শাসন | খৃ: নৱম শতিকা | হয়ুণ্ঠাল, কাৰ্বি আংলং |
| ১৮ | হৰ্জৰবৰ্মণ | কুৰুৱাবাহী তাম্ৰ শাসন | খৃ: নৱম শতিকা | কুৰুৱাবাহী সত্ৰ, নগাঁও |
| ১৯ | বনমালবৰ্মাদেৱ | সূৰ্যমূৰ্তি লিপি | খৃ: নৱম শতিকা | কাকি, নগাঁও জিলা |
| ২০ | বনমালবৰ্মাদেৱ | তেজপুৰ তাম্ৰ শাসন | খৃ: নৱম শতিকা | তেজপুৰ |
| ২১ | বনমালবৰ্মাদেৱ | পৰ্বতীয়া তাম্ৰ শাসন | খৃ: নৱম শতিকা | পৰ্বতীয়া গাঁও, তেজপুৰৰ পৰা ৫ কিমি নিলগত |
| ২২ | বনমালবৰ্মাদেৱ | কলিয়াবৰ তাম্ৰ শাসন | খৃ: নৱম শতিকা | দিঘলীগাঁও, নগাঁও |
| ২৩ | দান কৰোঁতাৰ নাম নাই | ব্ৰঞ্জৰ সূৰ্য মূৰ্তি লিপি | খৃ: নৱম শতিকা | তিতাবৰৰ আমগুৰিখাট |
| ২৪ | বলবৰ্মন | উত্তৰ-বৰবিল তাম্ৰশাসন | খৃ: নৱম শতিকা | উত্তৰ বৰবিল গাঁও, হাওৰাঘাট, কাৰ্বি আংলং |
| ২৫ | বলবৰ্মন (৩য়) | উলুবাৰী তাম্ৰশাসন | খৃ: নৱম শতিকা | নাহৰহাবি মৌজাৰ উলুবাৰী গাঁও, দৰং জিলা |
| ২৬ | বলবৰ্মন (৩য়) | নগাঁও তাম্ৰশাসন | খৃ: নৱম শতিকা | সূতৰগাঁও, নগাঁৱৰপৰা ৯ কিমি নিলগত |
| ২৭ | ৰত্নপালবৰ্মন | চোৰাতবাৰী তাম্ৰশাসন | খৃ: একাদশ শতিকা | চোৰাতবাৰী, নগাঁও |
| ২৮ | ৰত্নপালবৰ্মন | বৰগাঁও তাম্ৰশাসন | খৃ: একাদশ শতিকা | বৰগাঁও মৌজাৰ নাহৰহাৰিগাঁও, তেজপুৰ |
| ২৯ | ৰত্নপালবৰ্মন | শুৱালকুছি তাম্ৰশাসন | খৃ: একাদশ শতিকা | শুৱালকুছী, কামৰূপ জিলা |
| ৩০ | ইন্দ্ৰপালবৰ্মন | গুৱাহাটী তাম্ৰশাসন | খৃ: একাদশ শতিকা | পাতি দৰং মৌজাৰ বৰপানাৰা গাঁও, গুৱাহাটী |
| ৩১ | ইন্দ্ৰপালবৰ্মন | গুৱাকুছি তাম্ৰশাসন | খৃ: একাদশ শতিকা | গুৱাকুছি গাঁও, নলবাৰী |
| ৩২ | গোপালবৰ্মন | গছতল তাম্ৰশাসন | খৃ: একাদশ শতিকা | গছতল গাঁও, ডবকা, নগাঁও জিলা |
| ৩৩ | ধৰ্মপাল | খনামুখ তাম্ৰশাসন | খৃ: দ্বাদশ শতিকা | বৰভগীয়া মৌজাৰ খনামুখ গাঁও, নগাঁও জিলা |
| ৩৪ | ধৰ্মপাল | শুভংকৰ পাটক তাম্ৰশাসন | খৃ: দ্বাদশ শতিকা | উদ্ধাৰ হোৱা স্থান জনা নাযায় |
| ৩৫ | ধৰ্মপাল | পুষ্পভদ্ৰা তাম্ৰশাসন | খৃ: দ্বাদশ শতিকা | উত্তৰ গুৱাহাটীৰ পুষ্পভদ্ৰা নদীৰ শুষ্ক তলিৰপৰা |
| ৩৬ | বৈদ্যদেৱ | কমৌলি তাম্ৰশাসন | খৃ: দ্বাদশ শতিকা | কমৌলি গাঁও, বাৰানসী |
| ৩৭ | বল্লভদেৱ | অসম তাম্ৰশাসন | ১১০৭ শকাব্দ (=খৃ: ১১৮৫) | তেজপুৰ |
| ৩৮ | পৃথু[2] | কানাই বৰশী শৈল শাসন | ১১২৭ শকাব্দ (=খৃ: ১২০৬) | উত্তৰ-গুৱাহাটী |
| ৩৯ | সমুদ্ৰপাল | আমবাৰী শৈল শাসন | ১১৫৪ শকাব্দ (=খৃ: ১২৩২) | গুৱাহাটী |
আলোক-চিত্ৰ[সম্পাদনা কৰক]
ভাস্কৰ বৰ্মণৰ নিধানপুৰ শিলালিপি
ভাস্কৰ বৰ্মণৰ মোহৰ সম্বলিত শিলালিপি, নালন্দা (৬৪৩ খ্ৰী.)
Kanai-boroxiboa rock inscription, 1207 CE, shows proto-Assamese script.
The findspots of inscriptions[3] associated with the Kamarupa kingdom give an estimate of its geographical location and extent.
তথ্য সংগ্ৰহ[সম্পাদনা কৰক]
- ↑ ড. নিৰোদ বৰুৱা, ড. সুৰজিত বৰুৱা (২০০৭). স্নাতক মহলাৰ অসমৰ ইতিহাস. কে.এম. পাব্লিছিং, (২য় সংস্কৰণ). পৃ: ১১ আৰু পৰিশিষ্ট-১ ৰপৰা আহৰিত
- ↑ প্ৰাচীন শিলালিপি - অসমৰ ঐতিহ্যৰ সাক্ষী, লেখক: কন্দৰ্প কলিতা, অসমীয়া প্ৰতিদিন, বুধবৰীয়া বিশেষ পৰিপূৰিকা ৰ’দালি, তাং: ৩ অক্টোবৰ, ২০১২
- ↑ (Lahiri 1991:26–28)
সহায়ক গ্ৰন্থপঞ্জী[সম্পাদনা কৰক]
- Bora, Mahendra (1981). The Evolution of Assamese Script. প্ৰকাশক Jorhat, Assam: Assam Sahitya Sabha.
- Lahiri, Nayanjot (1991). Pre-Ahom Assam: Studies in the Inscriptions of Assam between the Fifth and the Thirteenth Centuries AD. প্ৰকাশক Delhi: Munshiram Manoharlal Publishers Pvt Ltd.
- Sharma, Mukunda Madhava (1978). Inscriptions of Ancient Assam. প্ৰকাশক Guwahati, Assam: Gauhati University.
| |||||||||||||||||||||||||||
সম্পৰ্কীয় প্ৰবন্ধসমূহ